Quang cảnh Hội thảo Khoa học. Ảnh: Hồng Phúc.
Tại Hội thảo khoa học, Nhà văn – Nhà nghiên cứu Trần Dũng, Phó Chủ tịch Hội Văn hóa – Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh cho biết, Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer đã chính thức thông qua Nghị định phân chia “Nam kỳ lục tỉnh” thành 20 tỉnh, chính thức có hiệu lực vào ngày 1/1/1900. Kể từ đây, trừ 6 tỉnh cổ đã có từ thời nhà Nguyễn (Biên Hòa, Gia Đình, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên) thì 14 tỉnh còn lại đều lấy ngày 1/1/1900 làm ngày “khai sinh” của mình.
Nhà nghiên cứu Trần Dũng cũng đánh giá cao vai trò của người Pháp trong việc quy hoạch đô thị và triển khai đồng loạt việc trồng cây xanh, với nhiều chủng loại thực vật bản địa đặc hữu của địa phương. Tất cả những giá trị này đều còn lại đến ngày nay và giữ cho Trà Vinh ở một vị thế rất đặc biệt về kinh tế, du lịch, văn hóa – xã hội hết sức đặc trưng của khu vực Nam bộ.
Thế nhưng, mặt khác thì nhà nghiên cứu này cũng cảnh báo về tình trạng thiếu quyết liệt của chính quyền sở tại trong bảo vệ, chăm sóc hệ thống cây cổ trụ và trồng thay thế các cá thể thực vật bản địa mới phù hợp, dẫn đến những lo ngại về cảnh quan, môi trường vốn có, nổi bật của tỉnh Trà Vinh kể từ khi ra đời đến nay.
Tại Hội thảo, nhiều nhà nghiên cứu cũng phân tích, thảo luận liên quan đến nhiều nét tính cách người Nam bộ nói chung và tính cách của người Trà Vinh nói riêng.
Theo ông Dương Hoàng Sum, Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Trà Vinh, dù mang các tính cách văn hóa chung của người Việt ở Nam bộ nhưng trải qua quá trình sinh sống, và nền văn hóa chịu ảnh hưởng bởi tính sông nước, tính bao dung, tính trọng nghĩa, tính thiết thực đã góp phần hình thành nên một số đặc điểm nổi bật trong tính cách người Trà Vinh. Đó là tính cách hiên ngang, bất khuất, với những tấm gương tiêu biểu như Nguyễn Thị Út (anh hùng Út Tịch), Kiên Thị Nhẫn, Hồ Thị Nhâm, Phạm Thái Bường, Hồ Đức Thắng,…
Trong khi đó, bà Thạch Thị Dân, Phó Hiệu trưởng trường ĐH Trà Vinh cũng dẫn chứng về những nhân vật người Trà Vinh tiêu biểu trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, trong đó có cố Giáo sư Nguyễn Thiện Thành (Nguyễn Trà Vinh), Dương Quang Đông (nòng cốt của Nông hội Đỏ 1920, nguyên Bí thư tỉnh ủy Trà Vinh), Maha Sơn Thông (nhân vật cách mạng của phong trào đoàn kết chống thực dân đế quốc của đồng bào Kinh – Khmer – Hoa ở Trà Vinh),…
Với 40 tham luận của các nhà quản lý, nhà nghiên cứu, nhà khoa học, nhà báo, nhà văn từ nhiều địa phương, cơ quan Vụ/Viện/Trường trên cả nước, PGS.TS. Phạm Tiết Khánh, Hiệu trưởng trường ĐH Trà Vinh khẳng định, Hội thảo khoa học đã bước đầu khái quát được cơ sở lý luận cơ bản trong nghiên cứu tính cách con người Nam bộ và tính cách con người Trà Vinh.
Bên lề Hội thảo khoa học, BTC cũng tổ chức hướng dẫn đại biểu tham quan phòng trưng bày văn hóa – nghệ thuật dân gian Khmer Nam bộ và các hoạt động trưng bày văn hóa nhân dịp kỷ niệm 120 năm ngày thành lập tỉnh Trà Vinh.
Thành Luân